Uitgangspunten begroting 2024 en meerjarenraming 2025 t/m 2027

De (gewijzigde) begroting 2023 is het uitgangspunt voor de begroting 2024. De geactualiseerde stand van zaken van de budgetten 2023, vertaald in de Voorjaarsnota 2023, wordt verwerkt in de begroting 2024. Er wordt in eerste instantie uitgegaan van de nullijn, dat wil zeggen geen hogere ramingen ten opzichte van de begroting 2023. Onontkoombare prijsstijgingen mogen echter worden meegenomen in de budgetten. Deze worden verrekend met de gebruikelijke stelpost voor loon- en prijsstijgingen die wordt berekend vanuit de meicirculaire 2023 en onderdeel uitmaakt van de algemene uitkering uit het gemeentefonds.
Daar waar kan worden volstaan met een lagere raming, dient een verlaging ten opzichte van de (gewijzigde) raming 2023 te worden aangehouden.

De begroting 2024 dient structureel en reëel in evenwicht te zijn of als dat niet het geval is, dient de meerjarenraming aannemelijk te maken dat dit evenwicht uiterlijk in 2027 tot stand zal worden gebracht.
Met het vaststellen van de begroting 2024 dient de gemeente Hulst de meerjarenraming 2025 tot en met 2027 sluitend te maken met bezuinigingsmaatregelen c.q. taakstellingen. Voor de bepaling van de financiële positie worden alle in de begroting opgenomen bezuinigingsmaatregelen op hardheid en haalbaarheid door de Provincie beoordeeld. Daarbij dienen de te treffen bezuinigingsmaatregelen concreet op programmaniveau te zijn ingevuld. Er wordt hiervan een overzicht opgenomen aangevuld met eventuele stelposten, taakstellingen en eventuele reserveringen voor toekomstige financiële onzekerheden die verspreid in de begroting op programmaniveau zijn opgenomen om een duidelijk inzicht in de financiële positie van de gemeente te geven.
Met andere woorden: er dient sprake te zijn van een reëel perspectief, waarbij de financiële gevolgen van maatregelen die tot een herstel van het evenwicht moet leiden, met besluitvorming door de gemeenteraad zijn onderbouwd (Gemeenschappelijk Financieel Toezichtkader).

Er wordt geen structurele dividenduitkering van PZEM geraamd. Een eventuele dividenduitkering wordt als agio gestort in GBE Aqua voor aflossing van de lening voor de overname van de aandelen in Evides totdat deze volledig is afgelost (uiterlijk 2033). Voor GBE Aqua is uitgegaan van het in 2023 geactualiseerde dividendbeleid en € 344.000 als structurele bate opgenomen.

De toegestane inflatiecorrectie voor de begroting 2024 van GR-en bedraagt 3,4% (VZG-richtlijnen voor de begroting 2024). Voor de gemeenschappelijke regelingen is voor 2024 geen bezuinigingsrichtlijn vastgesteld. Verder is de maximum-norm voor reservevorming door GR-en vastgesteld op 5% van alle baten van de desbetreffende gemeenschappelijke regeling. Het meerdere moet in maximaal 5 jaar worden uitgekeerd aan de deelnemers. Negatieve resultaten moeten in eerste instantie uit de reserves worden afgedekt.

Met de vaststelling van het nieuwe subsidiebeleid vanaf het subsidiejaar 2021 is bepaald, dat indexering van de subsidies van professionele organisaties eveneens conform de VZG-richtlijnen wordt vastgesteld en bedraagt zoals genoemd 3,4% voor 2024. Voor vrijwilligersorganisaties worden de subsidies één keer per bestuursperiode (om de 4 jaar) geïndexeerd conform de prijsontwikkeling.

De financiële ontwikkelingen die een gevolg zijn van een wijziging van o.a. het aantal inwoners, woningen, bijstandsgerechtigden etc. zullen in de begroting worden opgenomen. In 2023-2026 wordt voor wat betreft het aantal inwoners uitgegaan van een daling van het huidige aantal inwoners (werkelijk 1-1-2023: 27.594) naar 27.550 in 2024 door met name een verwachte daling van het aantal jongeren.
Voor het begrotingsjaar 2024 gaan we uit van een lichte stijging van het aantal woonruimten (inclusief recreatiewoningen) in 2023, namelijk van 13.678 naar 13.759 (stand 1-1-2024). Voor de jaren daarna wordt uitgegaan van een gelijkblijvend aantal inwoners en woonruimten.

In de begroting 2024 wordt de loonsom gebaseerd op de loonsom behorende bij de formatie per 1 juni 2023 van het ambtelijk apparaat (inclusief vacatures) en de laatst vastgestelde CAO geldend voor de periode tot 1-1-2024. Op dit moment is er nog geen zicht op de ontwikkeling vanaf 2024. In de ramingen op de programma's is rekening gehouden met een stijging van 4%. In de meicirculaire 2023 van het ministerie van Binnenlandse Zaken is voor 2024 uitgegaan van een verdere stijging met 5,2% voor de loonvoet van de sector overheid. Voorzichtigheidshalve is daarom nog een stelpost voor loon-/prijsstijgingen opgenomen onder Nader te concretiseren beleidsvoornemens.

Voor het opstellen van de budgetten mogen onontkoombare prijsstijgingen ten opzichte van de begroting 2023 worden meegenomen. De huuropbrengsten worden verhoogd met het indexpercentage zoals in het betreffende huurcontract is opgenomen. De inflatiepercentages, gecorrigeerd voor belastingen (o.a. BTW), zoals door het CBS becijferd, is in 2022 behoorlijk gestegen (2022: 11,8%, 2021: 2,5%, 2020: 1,2%), voornamelijk door de sterk gestegen gas- en olieprijzen in 2022. In 2023 zijn de groothandelsprijzen voor energie inmiddels weer sterk gedaald. Er is echter wel een verbreding van de inflatie ontstaan naar stijgende prijzen voor voedsel en vervolgens ook voor andere goederen en diensten. Daarnaast is er een behoorlijke stijging geweest van lonen in nieuw afgesloten CAO's. Voor de komende jaren wordt nog steeds een stijging van de inflatie verwacht door het CPB (2023: 3%, 2024 3,1%).  Omdat vooraf moeilijk is in te schatten op welke budgetten de prijsstijgingen het meeste invloed heeft, nemen wij hiervoor een aparte stelpost op voor het totale begrotingsbudget gebaseerd op de percentages zoals die worden gepubliceerd in de meicirculaire 2023. De vooraf doorgevoerde prijsstijgingen op de diverse budgetten worden hiermee verrekend.

-   De rentelasten worden aan de investeringen toegerekend via een omslagpercentage (verplicht via het nieuwe taakveld Treasury).
-   Conform de aanbeveling in het BBV wordt geen rente aan de reserves (eigen vermogen) toegerekend.
-   De rente over de boekwaarde van exploitatieplannen wordt gebaseerd op de berekening uit de Notitie grondexploitaties 2019 van de commissie BBV. Bij een eventueel negatieve boekwaarde wordt geen rentevergoeding aan het betreffende exploitatieplan toegerekend. In de herziening van de exploitatieplannen wordt rekening gehouden met dit percentage.
-   Door de onlangs ingezette stijging van de rente wordt in 2024 voor nieuwe investeringen met een rente van 3,0% gerekend. Het werkelijke gemiddelde rente(omslag)percentage in 2022 bedroeg nog 0,68%. Momenteel (half september 2023) bedraagt de rente voor een 10- en 25-jaarslening 3,61%. In de begroting is rekening gehouden met 3,5% rente voor nieuw af te sluiten geldleningen ter financiering van een investeringsvolume van circa 20 miljoen euro.
-   Over het tekort aan financieringsmiddelen wordt met een rente van 1,00% gerekend tot de kasgeldlimiet en 3,5% boven de limiet.

Bij de beoordeling of er sprake is van een materieel sluitende (meerjaren)begroting wordt, voor wat betreft de algemene uitkering uit het gemeentefonds, uitgegaan van de meicirculaire 2023 en de daarin opgenomen uitkeringsfactoren. De effecten hiervan worden in de begroting 2024 en meerjarenraming 2025-2027 meegenomen.

De lasten inzake het sociaal domein worden structureel geraamd. Indien de lasten de baten overschrijden wordt dit tekort verrekend met de reserve sociaal domein (incidenteel). Een eventueel overschot wordt gestort in de reserve sociaal domein.

In de bij de begroting 2024 behorende meerjarenraming wordt rekening gehouden met een hogere opbrengst voor de jaren 2025 t/m 2027 door indexering/inflatie-correctie van de OZB woningen met 4,6%, de forensenbelasting en de hondenbelasting met 6,6% voor 2024 en de jaren daarna met 3%. Voor de OZB niet-woningen wordt ook rekening gehouden met een hogere opbrengst voor 2024 van 6,6%, in 2025 met 7% en de jaren daarna 3%.
Voor de toeristenbelasting wordt rekening gehouden met een stijging per overnachting naar € 0,95 in 2024, € 1,10 in 2025 en € 1,25 in 2026. De parkeerbelasting wordt verhoogd met € 0,10 naar € 1,75 per uur.

Kostendekkendheid geldt als principe voor de volgende heffingen en retributies:
-   Rioolrechten;
-   Afvalstoffenheffing;
-   Leges;
-   Lijkbezorgingsrechten.

De in 2024 en voor de daaropvolgende jaren 2025-2027 geplande investeringen, zo mogelijk met actuele beheersplannen als basis, moeten gedetailleerd per project en per programma worden opgenomen met daarbij het investeringsbedrag, de verwachte economische levensduur, eventuele bijdragen van derden, de verwachte doorlooptijd (afrondingsjaar). De ambtelijke inzet in uren voor deze investeringen wordt opgenomen in de reguliere exploitatie op het taakveld waartoe de betreffende investering behoort, dus maakt geen onderdeel uit van het investeringsbedrag.
Het overzicht kan eventueel vergezeld gaan van een prioriteitenlijst, zodat de raad op basis daarvan nog een keuze kan maken. Beschikbaarstelling van de kredieten zal later bij afzonderlijk raadsvoorstel en –besluit geschieden.

Uitgegaan wordt van:
-   Bestaand beleid, basisjaren gelijk aan ontwerpbegroting + 3 volgende jaren;

-   De algemene uitkering wordt gebaseerd op de meicirculaire 2023 van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en gaat uit van uitkeringsfactoren in constante prijzen;

-   Gelijkblijvende inwonersaantallen (per 1-01-2024: 27.550);
-   Het geraamde aantal woonruimten blijft gelijk (stand 1-1 2024: 13.759);

-   Voor de berekening van de kapitaallasten van nieuwe en vervangingsinvesteringen wordt uitgegaan van een rente van 3%;

-   Er wordt geen rente toegerekend aan de reserves (eigen vermogen);

-   Mutaties als gevolg van incidentele aangelegenheden: afwijkende ramingen die binnen de planperiode vallen, worden toegelicht.