Inleiding:
De overheid streeft in toenemende mate naar transparantie in overheidshandelen. In dit verband is het van belang dat overheidsinformatie open toegankelijk is binnen de kaders die zien op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van burgers. Ten aanzien van open en toegankelijke overheidsinformatie zijn er 3 wettelijke verplichtingen:
- De Wet Open Overheid (Woo);
- De Wet Elektronische Publicaties (WEP);
- Het Besluit Digitale Toegankelijkheid Overheid.
1. Wet Open Overheid:
De Woo beoogt een transparante en actief openbaar makende overheid. Met dit doel kan het belang van openbaarheid van publieke informatie voor de democratische rechtsstaat, de burger, het bestuur en economische ontwikkeling beter worden gediend.
De Wet open overheid (Woo) vervangt sinds 1 mei 2022 de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Het belangrijkste verschil tussen de Wob en de Woo is dat bestuursorganen verplicht zijn om in de komende vijf jaar elf categorieën documenten gefaseerd actief openbaar te maken. Daarnaast eist de Woo dat de digitale informatiehuishouding op orde is.
De Woo omvat:
- Het actief openbaar maken van documenten in elf verplichte informatiecategorieën;
- Het passief openbaar maken van documenten n.a.v. een Woo-verzoek;
- Een inspanningsverplichting om uit eigen beweging zoveel mogelijk de bij de gemeente berustende informatie neergelegd in documenten voor eenieder openbaar te maken;
- Het op orde brengen van de informatiehuishouding.
De invoering van de Woo verloopt gefaseerd tot 2030. De passieve openbaarmaking is reeds aangevangen bij inwerking treden van de Woo. De artikelen die betrekking hebben op de actieve openbaarmaking zijn nog niet in werking getreden.
Oorspronkelijk was de gedachte dat de actieve openbaarmaking zou gebeuren via PLOOI (Platform Open Overheidinformatie). Dit landelijk platform was technisch niet realiseerbaar, zodat ter vervanging de Woo-index is gerealiseerd. Deze Woo-index verwijst via een link naar de locatie (eigen gemeentelijk publicatiekanaal) waar de informatie staat weergegeven.
2024:
Een belangrijke voorwaarde voor het op juiste wijze actief openbaar maken van documenten is de situatie dat de informatiehuishouding op orde is. Dit is dan ook de belangrijkste actielijn voor 2024 voor de gemeente Hulst. Naast de digitalisering van de gehele bedrijfsvoering in het algemeen zal in dit verband met name ook de inrichting opgepakt worden van processen die Woo-gerelateerd zijn. Oftewel deze processen zodanig inrichten dat informatie actief openbaar gemaakt kan worden, inclusief eventuele anonimisering.
De categorie wet- en regelgeving wordt grotendeels al actief gepubliceerd, hetgeen ook gebeurd met bestuurlijke rapportages, zoals begroting en jaarrekening. Organisatiegegevens worden reeds bekend gemaakt, maar dit zal nog verder uitgebreid worden. Dit zal in 2024 gebeuren. Ook in 2024 zal het actief openbaar maken van raadsstukken en bestuursstukken worden opgepakt. Hierbij zal wel de vertrouwelijkheid van stukken en vergaderingen in acht worden genomen.
2. Wet Elektronische Publicaties (Wep):
De Wet elektronische publicaties schrijft voor alle officiële publicaties via één centraal digitaal platform (www.officielebekendmakingen.nl) openbaar te maken. Op deze website kunnen burgers en ondernemers alle officiële publicaties vinden en kosteloos raadplegen. Tevens kunnen burgers op deze website aangeven om per e-mail te worden geattendeerd op algemene bekendmakingen, mededelingen en kennisgevingen uit die publicatiebladen die voor hen van belang zijn, bijvoorbeeld omdat deze betrekking hebben op de directe woonomgeving.
2024:
De Wep is grotendeels geïmplementeerd. Het publiceren van officiële publicaties blijft continue aandacht vragen, mede doordat wijzigingen van regelingen ook in geconsolideerde vorm moet gebeuren. Voor 2024 dient op grond van de Wep nog één actie te worden uitgevoerd, nl. het digitaal ter inzage leggen van onderliggende stukken van een besluit.
3. Besluit Digitale Toegankelijkheid Overheid (BDTO):
Het Tijdelijk besluit digitale toegankelijkheid is sinds 1 juli 2018 van kracht. Het betreft een tijdelijk besluit, in afwachting van de inwerkingtreding van de Wet digitale toegankelijkheid. Het BDTO is een uitwerking van de Europese Toegankelijkheidsrichtlijn. In het BDTO is bepaald dat websites en mobiele apps van Nederlandse overheidsinstanties moeten voldoen aan de toegankelijkheidseisen. Nederlandse overheidsinstanties mogen bij het aanbieden van digitale diensten geen onderscheid maken tussen personen met en zonder beperking of chronische ziekte.
Het BDTO houdt concreet in dat voor alle websites en apps van de gemeente een toegankelijkheidsverklaring moet zijn. De status van elke verklaring dient A (zonder voorwaarden), B of C (met voorwaarden) te zijn. Sinds september 2019 moeten nieuwe websites en apps direct bij livegang aan de wettelijke eisen te voldoen.